دکتر رضا افضلی
روانشناس-درمانگر پویشی
دانش آموخته و تحت سوپرویژن دکتر نیما قربانی و جان فردریکسون
دکترای روانشناسی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
کارشناسی ارشد روانشناسی از دانشگاه علامه طباطبایی تهران
دارای پروانه اشتغال از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران
رویکرد: روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت (ISTDP)
معرفی رواندرمانی پویشی فشرده کوتاه مدت(ISTDP)
روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت(ISTDP) جزو درمانهای پویشی/تجربه ای است. این رویکرد درمانی پویشی، یعنی مبتنی بر روانکاوی است. و تجربه ای است به این معنا که درمانجو در اتاق درمان به صورت کاملا عملی متوجه علت مشکلاتش شده و یاد می گیرد که چگونه این مشکلات را حل کند. در جلسه روان درمانی ISTDP درمانگر و درمانجو بر انجام تکلیف درمانی (کاوش احساساتی که زیربنای اضطراب و عادت های زیان آور درمانجو هستند) متمرکز می شوند. در بیمارانی که شدت اضطراب آنها بالا است(اختلال حمله وحشتزدگی یا پانیک، بیقراری، گیجی ومنگی، تپش قلب، انواع اختلالات روان تنی مانند مشکلات گوارشی، یبوست، اسهال، سوزش و درد معده، رفلکس مری، حالت تهوع، میگرن، سرگیجه، سردرد تنشی) تمرکز جلسات بر تنظیم است.
الزامات جلسه رواندرمانی با رویکرد ISTDP
در این رویکرد درمانگر باید به حرکات چهره و زبان بدن مراجع توجه داشته باشد(جهت تنظیم اضطراب و شناسایی عادت ها و..) لذا نمی توان به صورت تماس تلفنی جلسات را برگزار کرد و جلسات آنلاین فقط به صورت تماس تصویری برگزار می شود. معمولا تعداد جلسات یک بار در هفته و حداقل به مدت 1 ساعت می باشد. ولی با توجه به تشخیص درمانگر می توان تعداد جلسات بیشتر و مدت زمان بیشتری(تا 4 ساعت) برای هر جلسه در نظر گرفت.
ISTDP برای درمان چه اختلالاتی مفید است کارایی دارد؟
با توجه به اینکه علت اصلی بیشتر اختلالات جسمی و روانی، اضطراب می باشد و با توجه به اینکه تمرکز اصلی این رویکرد بر تنظیم اضطراب مراجع می باشد این روش در درمان طیف وسیعی از اختلالات به خصوص اختلالات روان تنی (سایکوسوماتیک) مورد استفاده قرار می گیرد. این اختلالات شامل موارد زیر می باشد: سردرد تنشی، میگرن، سرگیجه، یبوست، اسهال، رفلکس معده و مری، انواع دردهای عضلانی مانند کمردرد، درد گردن، مشکلات حافظه، حواسپرتی، افسردگی، خجالتی بودن و کمرویی، نشخوار فکری، پانیک، ترس های مرضی(فوبیا)، اختلالات شخصیت، مشکلات کنترل خشم و پرخاشگری، مشکلات و اختلالات جنسی، مشکلات خواب، مشکلات پوستی
ISTDP چه چیزی نیست؟
در ISTDP هدف فقط ایجاد یک فضای حمایتی و همدلانه نیست، بلکه تمرکز بر مواجهه و پردازش عمیق هیجانات سرکوب‌شده است. در حالی که CBT بر شناسایی افکار ناسازگار و تغییر آنها تمرکز دارد، ISTDP بیشتر بر تجربه و پردازش مستقیم هیجانات ناهشیار تأکید می‌کند. برخلاف روانکاوی سنتی که معمولاً طولانی‌مدت است و از تداعی آزاد و تفسیر استفاده می‌کند، ISTDP فعال، ساختاریافته و کوتاه‌مدت است و بر تجربه هیجانی زنده تأکید دارد. در ISTDP درمانگر بسیار فعال است و با استفاده از تکنیک‌هایی مانند چالش‌های هدفمند، فشار (pressure) و وضوح‌بخشی (clarification) به بیمار کمک می‌کند تا به مقاومت‌ها و دفاع‌هایش آگاه شود. در حالی که برخی از درمانهای تحلیلی بر بینش شناختی تأکید دارند، ISTDP تنها به درک عقلانی بسنده نمی‌کند، بلکه بر تجربه واقعی و عمیق هیجانات در لحظه درمان تمرکز دارد. ISTDP می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، زیرا بیمار را به سمت مواجهه با هیجانات دردناک و حل‌نشده سوق می‌دهد. این فرایند ممکن است ناراحتی ایجاد کند، اما به تغییرات پایدار منجر می‌شود. ISTDP یک درمان فعال، پویشی، و تجربی است که بر مواجهه، فشار، و پردازش هیجانی تمرکز دارد و تفاوت‌های مهمی با درمانهای حمایتی، شناختی-رفتاری و تحلیل سنتی دارد.
Intensive Short Term Dynamic Psychotherapy(ISTDP) به چه معناست؟
واژه (Intensive)“فشرده“ به شدت بالای تمرکز در جلسات درمانی اشاره دارد. در این رویکرد، درمانگر و بیمار با دقت و تمرکز بالا روی موانع هیجانی، دفاع‌های روانی و احساسات سرکوب‌شده کار می‌کنند. برخلاف روش‌های درمانی که ممکن است روند جلسات در آنها پراکنده یا سطحی باشد، درISTDP هر جلسه با حداکثر عمق و تمرکز پیش می‌رود تا بیمار بتواند سریع‌تر به بینش و تغییرات پایدار دست یابد. این تمرکز شدید باعث می‌شود که فرایند درمان کارآمدتر باشد و از اتلاف وقت در جلسات جلوگیری شود.
واژه(Short-Term)کوتاه‌مدت” در ISTDP به این معناست که این روش در مقایسه با روانکاوی سنتی که ممکن است سال‌ها طول بکشد، دوره‌ی زمانی کوتاه‌تری دارد. البته، مدت دقیق درمان به پیچیدگی مشکل بیمار بستگی دارد و می‌تواند از چند هفته تا چند ماه متغیر باشد. برخلاف درمانهای طولانی‌مدت که ممکن است جلسات بسیاری صرف کشف تدریجی تعارضات درونی شوند، ISTDP با رویکردی هدفمند و ساختاریافته تلاش می‌کند در مدت زمان کمتری تغییرات عمیق روان‌شناختی ایجاد کند.
واژه (Dynamic)“پویا” بودن این روش درمانی به معنای آن است که درمانگر و بیمار در یک تعامل زنده، به بررسی و پردازش هیجانات در لحظه‌ی حال می‌پردازند. برخلاف برخی رویکردهای درمانی که تمرکز اصلی‌شان بر تحلیل گذشته است، در ISTDP مهم است که بیمار چطور در همان لحظه در جلسه درمانی احساساتش را تجربه می‌کند و چگونه از مکانیزم‌های دفاعی خود استفاده می‌کند. این پویایی کمک می‌کند که بیمار مستقیماً با احساسات سرکوب‌شده‌ی خود روبه‌رو شود و تغییرات واقعی درونی را تجربه کند.
واژه (Psychotherapy )“رواندرمانی” در ISTDP به فرایند درمانی اشاره دارد که طی آن بیمار از طریق تعامل عمیق با درمانگر، الگوهای دفاعی و تعارضات هیجانی خود را شناسایی و حل می‌کند. این روش که ریشه در روانکاوی دارد، اما با تکنیک‌های مدرن‌تر همراه شده است، به بیمار کمک می‌کند تا درکی روشن از دنیای هیجانی خود به دست آورد و به سمت تغییرات پایدار حرکت کند. برخلاف روش‌های گفت‌وگومحور صرف، در ISTDP بیمار از طریق تجربه‌ی واقعی هیجانات خود در جلسه، به بینش و رهایی دست می‌یابد.